آموزش پرورش قارچ دکمه ای

پرورش قارچ دکمه ای : با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و لزوم تنوع بخشیدن به منابع مواد غذایی، موجب شده است انسان ها برای تهیه مواد غذایی از طریق امکانات ممکن و با حداقل ترین هزینه ها تلاش نمایند نیاز اولیه غذایی خود را تامین کنند.

امروزه قارچ ها نه به لحاظ طعم و مزه غذائی، بلکه به عنوان یک منبع غذائی پروتئین دار که می تواند جیره غذائی انسان ها در کشورهای کمتر توسعه یافته که در آنها گوشت کمیاب و یا گرانقیمت است غنی سازد. بنابراین مورد توجه عموم افراد جامعه قرار گرفته است. میزان کلسترول قارچ پایین است و دارای ویتامین های

• B کمپلکس،
• B12 ،
• B6،
• D
• K
• E
• و مواد معدنی
• کلسیم
• فسفر
• اهن
•  منبع مهم منیزیوم
• مس
• کرم
• و اسید فولیک

است. پروتئین قارچ ها سهل الهضم بوده و بدون چربی می باشد و برای افراد کم تحرک و مسن غذای مفیدی است. تغذیه با قارچ سبب رشد سریع استخوان ها می شود که در رژیم غذایی کودکان فوق العاده سودمند است و نیز در ترمیم استخوان ها نقش به سزایی دارد.
پرورش قارچ دکمه ای : قارچ دکمه ای شرایط مخصوص ( بیولوژی) داشته و کاشت و پرورش نوع خوراکی آن به عنوان ماده غذائی با ارزش ضرورت برنامه ریزی جامع در خصوص تولید آن را الزامی می سازد. در سال های گذشته قارچ ها به عنوان غذای اشرافی و لوکس محسوب می شد که امکان استفاده برای عموم افراد جامعه فراهم نبود. اما امروزه با گسترش روز افزون پرورش و تولید آن مصرف آن افزایش یافته است. ما در این مطلب شما را با نحوه پرورش قارچ دکمه ای آشنا می کنیم.

تفاوت پرورش قارچ دکمه ای به صورت سنتی و مدرن 

 

 

آشنایی با قارچ خوراکی

قارچ ها، گروهی از گیاهان را تشکیل می دهند که جزو دسته نهان زادان می باشند که همه گیاهان اسپوردار در این دسته قرار می گیرند. جلبک ها، قارچ ها و گلسنگ ها در ردیف ریسه داران قرار دارند. قارچ ها فاقد اندام هایی نظیر ساقه، ریشه و سیستم آوندی هستند و به علت نداشتن کلروفیل، توانایی انجام عمل فتوسنتز را نیزندارند و برای ادامه زندگی باید مواد غذایی مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی به دست بیاورند.
قارچ های خوراکی معمولاً از چهار قسمت تشکیل شده اند:

1.  شبکه میسیلوم داخل خاک یا ریشه
2.  ساقه
3.  چتر یا کلاهک
4.  ورقه های تولید کننده هاگ

سیستم های پرورش قارچ دکمه ای

1.  سیستم استیلاژ (طبقاتی)
2.  سیستم جعبه ای
3.  سیستم کیسه ای
4.  سایر سیستم ها که تلفیقی از سیستم های ذکر شده در بالا می باشد.

ابعاد سالن های پرورش قارچ دکمه ای

1.  طول سالن ۲۴ متر
2.  عرض سالن ۶ متر
3.  ارتفاع سالن ۴.۵ متر

 

سطح زیر کشت سالن ها (۶×۲۲ متر مربع)

 

1-      طول بسترها 2-      عرض بسترها 3-      تعداد طبقات 4-      سطع زیر کشت سالن 5-      تعداد دوره های کشت در سال 6-      میزان کمپوست مصرفی در هر مترمربع 7-      سطح زیر کشت سالانه سالن 8-      میزان مصرف کمپوست در سال 9-      ضخامت خاک پوششی (خاک پیت) 10- میزان مصرف سالانه خاک پیت 11- میزان برداشت قارچ در متر مربع 12- میزان کل برداشت در سال

20 متر 4/1 متر دو ردیف پنج تایی 280 متر مربع 6 دوره 80 کیلو گرم 1680 متر مربع 135 تن 4 سانتی متر 67 متر مکعب 18 کیلو گرم 30 تن

 

ویژگی های محل پرورش قارچ دکمه ای

با توجه به اینکه قارچ ها انواع بسیار متفاوتی دارند، برای تکثیر و پرورش شرایط سخت و دشواری وجود دارد. هر نوع قارچ خوراکی شرایط ویژه ای را برای پرورش نیاز دارد. به سالن هایی نیاز داریم که ورود و خروج افراد، ضدعفونی، تهویه، رطوبت و دما کاملا تحت کنترل باشد. هم چنین به  مقدار معینی مواد غذائی از قبیل آب، کربن، ازت و اکسیژن نیاز دارند.

پرورش قارچ دکمه ای و کمپوست

قارچ برای پرورش به بستر کمپوست نیاز دارد و باید کمپوستی تهیه کنیم که تمامی اجزای تشکیل دهنده آن قابل کنترل باشد. مواد تشکیل دهنده کمپوست قارچ دکمه ای استاندارد عبارتند از:

الف: کمپوست کلش گندم

کلش گندم یا جوویا کلش برنج	1000 کیلو گرم
کود مرغی	600 کیلو گرم
کود شیمیایی	16 کیلو گرم
سولفات کلسیم (گچ)	25 کیلو گرم
کربنات کلسیم (آهک)	25 کیلو گرم
ملاس چغندر برای فصل های پاییز و زمستان	16 کیلو گرم
آب با EC کمتر از ۱۰۰۰ میلی موس بر سانتیمتر	4000 لیتر

ب: کمپوست کود اسبی

کود اسبی	1000 کیلو گرم
کود مرغی مایع	200 لیتر
تفاله چغندر	50 کیلو گرم
سولفات کلسیم (گچ) یا کربنات کلسیم تفاله	11 کیلو گرم
تخم پنبه	10 کیلو گرم

کلش و یا کود اسبی یکی از مواد کربن دار در کمپوست است و بهترین کلش برای تهیه کمپوست کلش گندم است. یک تولید کننده کمپوست ابتدا باید با مقدار کم شروع و تولید نماید و زمانی که در اثر تجربه به نتایج خوبی دست یافت، به تهیه کمپوست در سطح وسیع تر و با کیفیت عالی اقدام نماید. در تهیه کمپوست بهتر از از نوع کود مرغ گوشتی تهیه شده در شمال کشور که در مرغداری ها از سبوس برنج استفاده می کند، استفاده گردد. (ارزش کود مرغی برای تولید بستگی به میزان مواد ازتی آن دارد).

طرز تهیه کمپوست در پرورش قارچ دکمه ای

در مرحله اول کود مرغی را به صورت لایه لایه به روی کلش اضافه و سپس کود اوره و آب اضافه می‌شود و کلش به تدریج آب را جذب می کند. مقدار آب پاشیده شده نباید بیش از حد لازم باشد به طوری که از زیر توده، نشتی داشته و روان گردد، چون کود اوره شسته شده و از بین می‌رود.
کود مرغی اوره و ملاس چغندر، در بستر حرارت تولید می کنند و باکتری ها کربن مورد نیاز خود را به وسیله تجزیه سلولز کلش، گرفته و کلش را نرم و امکان جذب بیشتر آب را فراهم می کند. معمولاً تولیدکنندگان کمپوست، آبی را که زیر توده کلش مخلوط شده با کود مرغی و اوره روان شده است، در حوضچه ای جمع‌آوری کرده و مجددا مورد استفاده قرار می دهند. زیرا آب دفع شده حاوی مقدار زیادی مواد ازته است و به همین دلیل به رنگ قهوه ای می باشد.
اگر ۱۰ تن کلش را با 5 تن کود مرغی گوشتی و ۵۰ کیلوگرم اوره و با ۷۵ کیلوگرم گچ به همراه ۴۵۰۰ لیتر آب مخلوط کنیم، کمپوست مطلوب و قابل قبولی به دست می آید که دارای ۱ تا ۱.۵ درصد ازت می باشد.

 

آماده سازی کمپوست

مخلوط کلش، کود مرغی و اوره حدود ۷ الی ۱۰ روز در فضای باز باقی می‌ماند و سپس برای تولید کمپوست مناسب، در اولین بر هم زدن توده را به ابعاد مطلوب عرض و ارتفاع (۸/۱×۸/۱) قالب بندی کرده و سعی می‌کنیم حالت قالب بندی را در مراحل بعدی نیز حفظ کنیم. در مرحله بعدی به هم زدن، به ازای هر تن کلش ۶۰ کیلوگرم سولفات کلسیم(گچ) به کمپوست مخلوط می کنیم تا میزان آمونیاک و PH موجود در کمپوست را کنترل و تنظیم نماید. مدت زمان به هم زدن ها در فصل زمستان و پاییز حدودا ۲۱ روز و در بهار و تابستان ۱۶ روز می باشد. در فصل‌های سرد سرد سال از ملاس چغندر قند برای ایجاد حرارت مورد نیاز در بستر استفاده می شود. در حرارت ۶۰ درجه سانتیگراد اکثر باکتری های مضر، بیماری ها و آفات کمپوست از بین می‌رود و بستر مناسبی جهت رشد قارچ های خوراکی فراهم می شود. باکتری ها، ازت مورد نیاز خود را از کود مرغی و اوره تنظیم تامین می‌کنند. ازت اضافی برای کمپوست مضر است و باید نسبت کربن به ازت کاملا رعایت شود. هرگاه کمپوست تهیه شده بیش از حد بوی آمونیاک بدهد نشانگر ازت بیش از حد است و مانع تلقیح شده و یا بذور تلقیح شده را از بین می برد. از این مرحله کمپوست آماده انتقال به اتاق پاستوریزاسیون میباشد. پاستوریزاسیون کمپوست به دو صورت جعبه ای یا توده انجام می‌گیرد.

پرورش قارچ دکمه ای و مکانیزاسیون

پرورش قارچ در گذشته با کار دستی سنگین و ریسک و عدم موفقیت همراه بود. با وجود هزینه‌های ظاهرا کم این نوع پروش قارچ، حتی به عنوان سرگرمی نیز امروز قابل توصیه نمی باشد. برای سهولت امر با گذشت زمان ماشین ها جایگزین نیروی انسانی گردید و کلیه مراحل عمل آوری کمپوست در فضای آزاد، پر و خالی کردن جعبه ها، مایه زنی کمپوست، دادن خاک پوششی و حتی برداشت محصول به وسیله ماشین ها صورت می‌گیرد، که در جمع هزینه های تمام شده برای هر کیلو گرم قارچ کاهش قابل چشمگیری در پی داشته است.

کنترل عوامل محیطی در پرورش قارچ دکمه ای

کنترل امور محیط شامل کنترل هوا، تنظیم رطوبت و تهویه می‌باشد که در زیر به آنها اشاره شده است.

دما در پرورش قارچ دکمه ای

در تنظیم درجه حرارت سالن‌های پرورش قارچ دکمه ای ، که تهویه آنها با روش طبیعی و یا روش مصنوعی انجام می‌گیرد، تفاوت محسوسی وجود دارد. در سالن‌های های با تهویه طبیعی ترجیحا باید از سیستم گرم کننده شوفاژ استفاده کرد، زیرا سیستم گرم کننده (بخار) هوا را خشک کرده و با ایجاد گرمای شدید موضعی، باعث خشک شدن محیط و کاهش عملکرد ناشی از خشکی هوا خواهد شد، ولی در مورد سیستم حرارتی آب گرم (شوفاژ) که سیستم حرارتی آن با نوعی کندی نسبتا زیادی مشخص می باشد، برخلاف سیستم گرم کننده بخار، احتیاجی به تنظیم درجه حرارت به طور خود کار نیست و می‌توان آن را به صورت دستی کنترل نمود. مناسب ترین دما برای پرورش قارچ دکمه ۱۸ الی ۲۵ درجه سانتی گراد می باشد.

سالن های مجهز به تهویه مصنوعی

سالن هایی که تهویه آنها به طور مصنوعی صورت می‌گیرد، درجه حرارت به دلخواه و متناسب با تجهیزاتی که برای کنترل عوامل محیطی به کار گرفته شده اند، قابل تنظیم خواهد بود. منبع حرارتی چه گاز و چه نفت و گاز باشد، فقط در محاسبه اقتصادی و قیمت‌های این دو منبع سوختی تاثیر خواهد داشت.

رطوبت هوا

رطوبت هوای داخل سالن ها در دوره پرورش قارچ دکمه ای مابین ۸۵ الی ۹۵ درصد و در موقع برداشت رطوبت هوای داخل سالن ها را ۸۰ درصد به وسیله دستگاه رطوبت سنج تنظیم می نمایند.

تهویه

باید غلظت گاز دی اکسید کربن (co2) موجود در سالن ها به وسیله دستگاه تهویه کنترل و هوای تازه با اکسیژن (o2) کافی جایگزین شود. در ضمن در درجه حرارت و رطوبت هوا هم همزمان تنظیم گردد. عدم تهویه مناسب و کافی باعث افزایش دی اکسید کربن می شود که در اثر تنفس میسلیوم، قارچ ها اندام غیر طبیعی خواهند داشت و افزایش بیش از حد ۲ درصد دی اکسید کربن در محیط، موجب توقف رشد قارچ‌ها خواهد شد.

تصفیه هوا

با جریان هوا ذرات گرد و غبار در داخل سالن ها جابه جا می شود. این ذرات حاوی تخم آفات و بیماری ها و حشرات بوده و این خطر جدی برای پرورش قارچ دکمه ای است. به خصوص اسپور خود قارچ های خوراکی، ناقل ویروس قارچ هستند، که به گسترش آلودگی در سالن های پرورش قارچ دکمه ای کمک خواهند کرد.

نظافت و ضدعفونی سالن پرورش قارچ خوراکی

قبل از انتقال کمپوست به داخل سالن ها ابتدا دیوارها کف و سقف را باید گردگیری و شستشو کرد و سپس مجاری و روزنه ها را مسدود کرده و با مواد ضدعفونی کننده از قبیل: فرمالین ۱۰ درصد یا ناپلیون هیپو کلرید ۱۰ درصد حداقل دو نوبت کاملا ضدعفونی کرد. معمولا در هر نوبت سمپاشی در هر متر مربع یک الی یک و نیم لیتر، از محلول ۱۰ درصد فرمالین استفاده می نماید. ( در سالن‌هایی که به صورت مستمر مورد بهره برداری قرار می گیرند رعایت مسائل بهداشتی ضروری بوده و در صد سم مصرفی نیز تغییر می نماید.)
پس از انجام عمل سمپاشی، در و پنجره‌های سالن‌ها به مدت دو تا سه روز کاملا بسته می ماند و سپس تهویه در طول دو و سه روز انجام میگیرد. بایستی هوای داخل سالن بیش از حد گرم نشود، زیرا در شروع پرورش قارچ دکمه ای رساندن هوای داخل سالن به ۱۵ الی ۱۶ درجه سانتی گراد مشکل‌ساز خواهد شد. کمپوست قارچ را باید از خطرات آب، باران، گرما و آفتاب محفوظ نگه داشت.
جعبه کمپوست ها نباید بیش از ۴ تا ۵ ساعت روی هم انباشته شده باشد، زیرا درجه حرارت داخل آن افزایش یافته و باعث از بین رفتن بزور تلقیح شده می گردد. خطر افزایش درجه حرارت داخل کم پست به مراتب بیشتر از خطر منجمد شدن است. بعد از ضدعفونی نسبت به حمل کمپوست به داخل سالن اقدام می کنیم.

شرایط قفسه بندی داخل سالن پرورش قارچ دکمه ای

سالن پرورش قارچ دکمه ای معمولا در ابعاد ۶×۲۰ متر می‌باشد. در داخل سالن، دو ردیف بستر کشت و ابعاد ۱.۴ متر و با فاصله ۷۵ سانتیمتر از دیوار ها و فاصله بین دو ردیف را ۱.۵ در نظر می‌گیرند که به راحتی کارگران بتوانند چیدن قارچ ها را از درون بستر ها انجام بدهند و به آسانی به بیرون انتقال بدهند.

طول بستر	18 متر
عرض بستر	4/1 متر
فاصله از دیوارهای جانبی	75 سانتی متر
راهرو وسط سال	5/1 سانتی متر
فاصله قفسه ها از همدیگر	75 سانتی متر
فاصله قفس ها از سطح زمین	20 سانتی متر

روش تهیه اسپان

اسپان spawn یا برز قارچ عبارت است از انتقال و پرورش میسیلیوم قارچ بر روی دانه غلات تحت شرایط بهداشتی، جهت این کار باید میسیلیوم های قوی، سالم و با قوه نامیه بالا باشد.
در کشت مادری اصول اصلاحی به نژادی و بهداشتی بایستی رعایت گردد. در غیر این صورت میسیلیوم های تهیه شده (تولید شده) ضعیف خواهد بود و در نتیجه بذر مادری فاقد قدرت و توان کافی جهت محصول دهی مطلوب خواهد بود.

تلقیح مواد بستره با بذر قارچ

اعمال شرایط زیر در تلقیح موجب موفقیت می گردد:
الف: عملیات آماده سازی مواد اولیه کامل و بدون نقص انجام گرفته باشد و کمپوست، رطوبت کافی ۷۰ درصد را دارا باشد.
ب: عملیات تلقیح در محلی کاملا ضدعفونی و عاری از کوران هوا انجام گیرد و فرد تلقیح کننده، بهداشتی را رعایت و از دستکش، لباس کار و وسایل کار ضدعفونی شده استفاده نماید.
میزان بذر مورد استفاده برای هر کیلوگرم کمپوست، معمولا دو گرم می باشد، که به کار بردن بذر کم و یا زیاد در تولید نقش منفی خواهد داشت.

مرحله ریشه دواندن قارچ ها

پس از اینکه کمپوست ضدعفونی شده در داخل سالن پرورش قارچ دکمه ای ضدعفونی شده قرار گرفت، درجه حرارت داخل سالن را بین ۱۸-۲۰درجه سانتیگراد تنظیم می‌کنیم. در مرحله ریشه دوانی معمولا هوای درون سالن را کمتر تهویه می نمایند تا دی اکسید کربن (۲CO ) در محیط زیاد شود و رشد ریشه ها سریع صورت گیرد. مرحله ریشه دواندن سه هفته طول می‌کشد. بعد از ریشه دوانی خاک پوششی (خاک پیت) ضدعفونی شده به ضخامت ۴ سانتی متر روی کمپوست می ریزیم و سعی می کنیم که تمامی سطح کمپوست پوشیده شود.

تاثیر خاک پوششی در پرورش قارچ دکمه ای

 

1. دادن خاک پوششی همراه با تغییر دمای محیط به زیر ۱۸ درجه سانتی گراد، فاز رشد قارچ‌ها، از رویشی به زایشی تغییر می‌یابد.
2.  از نفوذ بیشتر آب، آفات، حشرات، آلودگی به ویروس ها و باکتری ها و… به درون کمپوست جلوگیری می کند.
3.  PH محیط رشد قارچ را خنثی می‌کند.
4.  قارچ ها به صورت سرپایی در بستر ها قرار می‌گیرند و به روی هم دیگر خم نمی شود.
5.  سبب برداشت تمیز و یکدست قارچ ها از بستر می گردد.
6.  سرعت برداشت و جمع آوری سهل و آسان قارچ ها زیاد می گردد.

ترکیبات خاک پوششی (خاک پیت)

پرورش دهندگان قارچ، بسته به امکانات خود ترکیبات خاک پوششی را طوری انتخاب می نماید که مناسب محیط کشت باشد. رایج ترین روش تهیه خاک پوششی، استفاده از خاک باغچه، کوکوپیت، پرلیت و پودر سنگ می باشد. که به سر نسبت‌های مختلف و گاهی به طور مساوی ترکیب می شود. میزان استفاده از خاک پوششی، بستگی به حجم کم پوست دارد و چنان که در عرض یک هفته مصرف نرسد، باید مجدداً عفونی شود.
خاک پوششی به دو طریق ضدعفونی می شود:

1.  شیمیایی: باقیمانده سموم باعث ایجاد آلودگی خواهد شد.
2. پاستوریزاسیون به وسیله بخار آب: بهترین روش استفاده از بخار آب است.

پاستوریزاسیون در پرورش قارچ دکمه ای

در روش پاستوریزاسیون به طریق بخار آب، کمپوست و یا خاک پوششی را به اتاق گرما دهی منتقل می‌کنیم و حرارت را تا دمای ۵۹ درجه سانتی‌گراد افزایش می دهیم. عمل افزایش حرارت با تزریق بخار آب صورت می‌گیرد و بسته به شرایط کمپوست و یا خاک پوششی، مدت زمان پاستوریزاسیون متغیر بوده و محل‌های پاستوریزاسیون نیز از نظر امکانات و تجهیزات، نقش به سزائی در امر پاستوریزاسیون خواهد داشت.

PH خاک پوششی در پرورش قارچ دکمه ای

PH خاک پوششی در پرورش قارچ دکمه ای  باید خنثی باشد وگرنه قارچ ها خوب رشد نمی کنند. بعد از استفاده از خاک پوششی، مقدار رطوبت آن در مراحل رشد بسیار مهم است، به طوری که با فشار دادن خاک در دست احساس وجود آب نکنیم و بعد از رها کردن آن پخش نشود. در حال خاک پوششی نباید زیاد خشک و یا زیاد مرطوب باشد. زیرا در شرایط مطلوب خاک پوششی است که ریشه‌های (میسیلیوم) به مرحله رشد رویشی بهتر می رسند.

نکات قابل توجه در این مرحله:

 

• پس از قرار دادن کمپوست در سال‌های پرورش، برای مبارزه با مگس ها (در صورت نیاز) به ازای هر ۱۰۰ متر مربع ۱.۵ کیلوگرم از سم بازولین گرانول ۵ درصد و یا از سموم رایج مثل کارباریل (سوین) و… با رعایت دوره کارنس (ماندگاری سم) استفاده می کنیم.
•  در مرحله ریشه دوانی، میزان رطوبت مهم بوده و باید روی سطوح کمپوست کاغذ روزنامه و یا فول پلاستیک کشید.
•  سالن‌هایی که دستگاه مرطوب کننده نداشته باشند، باید بین ردیف ها را آبپاشی کرد، به نحوی که رطوبت در حد اشباع، یعنی ۹۰ الی ۹۵ درصد حفظ گردد. در این حالت حرارت داخل بستر ها ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتی گراد و حرارت سالن ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. در هنگام تهویه سالن ها، حداقل حرارت داخل سالن ها، بین ۱۶ الی ۱۸ درجه سانتی گراد تنظیم گردد.
•  سه هفته بعد از زمان دادن خاک پوششی، اشکال اولیه غار ظاهر شده و بعد از چهار الی پنج روز، قارچ ها قابل برداشت می باشد.
•  قارچ ها در مرحله رویش تا رسیدن به بزرگی یک گردو بیشتر از هر زمان دیگر به هوا دهی نیاز دارند.
• در طی مراحل کاشت و پرورش قارچ دکمه ای، هیچ گونه نور طبیعی و یا مصنوعی نیاز نمی باشد.

زمان برداشت قارچ ها

قارچ ها در سطح خاک پوششی به دو صورت ظاهر می‌شوند:

1.  به صورت انفرادی
2.  به صورت کلنی (جمع)

برداشت های اول دوم، در اکثر بسترها به صورت کلنی و در بقیه برداشت را به صورت انفرادی هستند. برای جلوگیری از کلنی شدن قارچ ها در بستر، معمولا عمل چنگال زنی در موقع ریشه دوانی، قبل از خاک دهی انجام می گیرد.
بهترین زمان برداشت قارچ ها اصولا موقعی است که پوست زیر چتر قابل لمس نرم و کلاهک جدا نشده باشد و سطح قارچ مسطح و ساقه آن کمی کوتاه باشد.

معایب تهویه نامناسب سالن‌ها

در صورتی که تهویه داخل سالن ها به صورت منظم و مرتب انجام نگیرد، کلاهک قارچ ها کوچک، ساقه کشیده و باریک و چترشان باز شده و از کیفیت قارچ ها کاسته می‌شود. قارچ ها کاملا رسیده که چترشان باز و بزرگ شده باشد، قارچ خوبی نیستند.

برداشت قارچ ها

پرورش قارچ دکمه ای و برداشت : قارچ هایی که به صورت انفرادی ظاهر شده باشند، با سه انگشت گرفته، با کمی فشار به طرف کمپوست و با پیچاندن برداشت می کنیم. در صورتی که قارچ ها به صورت کلنی رویده باشد، آنها را تک تک از ساقه جدا می کنیم، ولی بهتر است به صورت جمع برداشت کنیم، زیرا ساق های باقی مانده محل مناسبی برای رشد آفات و امراض می گردد. فاصله برداشت اول تا دوم برداشت، حدود ۱۴ الی ۲۰ روز طول می کشد. عملیات پر کردن سالن ها تا آخرین روز برداشت، ۸۰ الی ۹۰ روز به طول می انجامد، که امکان کاشت ۴ دوره در طول سال مقدور می باشد. در کارخانه هایی که تولید تجاری دارند با استفاده از اتاق‌های انتظار، مدت زمان دوره کاش را ۱۵ روز کاهش کاهش داده و در طول سال، زمینه شش دوره کاشت را فراهم می نمایند.
هم زمان با برداشت قارچ های سالم، قارچ‌های بیمار و سطح نرم را از سطح خاک جدا و جمع می کنیم تا بیماری گسترش نیابد. در طول برداشت با دستی که برداشت انجام می‌گیرد. کار ادامه می‌یابد بعد و با کارد، انتهای ساقه را که به خاک آلوده است قطع می کنیم. قارچ های برداشت شده را بلافاصله به یخچال انتقال می‌دهیم و مدت یک ساعت در دمای ۲ تا ۳ درجه سانتی گراد نگهداری می کنیم. قارچ های برداشت شده را بعد از خنک کردن درجه بندی کرده و قارچ هایی که سطح صاف و کاملا سفید و بدون ترکیدگی (فلس شدن) باشند، به عنوان درجه یک و بقیه را به عنوان درجه دو بسته بندی می کنیم.

منبع این مطلب : کتاب آموزش پرورش قارچ  دکمه ای (جناب آقای فرهاد صحرانورد )